Η 1η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, μιας νόσου που οφείλεται αποκλειστικά στον ιό HIV.
Το ανθρώπινο μάτι είναι ένα όργανο που μπορεί να υποστεί αλλοιώσεις από τον ιό HIV. Η HIV αμφιβληστροειδοπάθεια, καθώς και λοιμώξεις του αμφιβληστροειδή αποτελούν τις συχνότερες παθήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο οφθαλμίατρος.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ένας στους επτά φορείς του ιού HIV στην Ευρώπη αγνοεί την κατάστασή του. Η ελλιπής ενημέρωση σχετικά με τον HIV και το AIDS πιθανότατα έχει συμβάλει σε αυτήν την ανησυχητική τάση.
“Διανύουμε μια εποχή σημαντικών επιστημονικών επιτευγμάτων, με την υγεία συχνά να αποτελεί το επίκεντρο ανακαλύψεων και αξιοσημείωτων εξελίξεων. Επαναστατικές θεραπείες, επιστημονικές καινοτομίες και πρωτοποριακές διαγνωστικές εξετάσεις αλλάζουν καθημερινά το τοπίο της ιατρικής επιστήμης και αναβαθμίζουν ποιοτικά τις θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Ωστόσο παρά τις σημαντικές προόδους που έχουν σημειωθεί, σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά την εμφάνισή του, ο ιός HIV που προκαλεί το AIDS, συνεχίζει να αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις για την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Περίπου 37 εκατομμύρια άνθρωποι είναι σήμερα οροθετικοί σε όλο τον κόσμο με 2,6 εκατομμύρια από αυτούς να είναι παιδιά.
Όταν κάποιος μολύνεται με τον ιό HIV, γίνεται “HIV οροθετικός” και παραμένει HIV οροθετικός δια βίου. Με την πάροδο του χρόνου, η HIV νόσος μολύνει και εξοντώνει τα λευκά αιμοσφαίρια που λέγονται CD4+ λεμφοκύτταρα, αποδυναμώνοντας την άμυνα του οργανισμού,αφήνοντας το σώμα ανίκανο να καταπολεμήσει αποτελεσματικά μολύνσεις και καρκινογενέσεις.
Με δεδομένο ότι ο ΗΙV καταστέλλει το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπου, όλα τα όργανα μπορεί να μολυνθούν και να υποστούν αλλοιώσεις. Το μάτι είναι ένα από αυτά και ενώ η προσβολή του είναι ασυνήθης σε οροθετικούς ασθενείς με καλή γενική υγεία, όταν οι τελευταίοι εκδηλώσουν την ασθένεια του AIDS, εμφανίζουν σοβαρές οφθαλμικές παθήσεις σε ποσοστό που ξεπερνά το 70%. Οι πιο σημαντικές αφορούν τον αμφιβληστροειδή, τον φωτοευαίσθητο χιτώνα στο πίσω μέρος του ματιού, που είναι υπεύθυνος για την όραση.
Η HIV αμφιβληστροειδοπάθεια, καθώς και λοιμώξεις του αμφιβληστροειδή κυρίως από τον μεγαλοκυτταροϊό, αποτελούν τις συχνότερες παθήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο οφθαλμίατρος. Επίσης εμφάνιση καρκινικών αλλοιώσεων όπως το σάρκωμα Καπόζι καθώς και καρκινώματα του επιπεφυκότα χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης όταν εμφανιστούν. Τέλος συχνές ενδοφθάλμιες φλεγμονές σε έδαφος μιας σειράς μολύνσεων από βακτήρια και ιούς που περιλαμβάνουν την σύφιλη, την τοξοπλάσμωση, τον έρπητα, τα χλαμύδια καθώς και διάφορους μύκητες είναι ιδιαίτερα συχνές σε ασθενείς με AIDS.
Οι παραπάνω παθήσεις αν και δυνητικά επικίνδυνες για την όραση των ασθενών με AIDS, μπορούν να θεραπευτούν με επιτυχία, εφόσον διαγνωστούν έγκαιρα. Αυξημένη υποψία και εγρήγορση, σε συνδυασμό με την απαραίτητη διακριτικότητα και ευαισθητοποίηση που απαιτεί η ιδιαίτερη αυτή ομάδα ασθενών, είναι η προϋπόθεση για αποτελεσματική διαχείριση των προβλημάτων τους.
Η 1η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS έχει θεσπιστεί για να ενωθεί ο κόσμος στον αγώνα εναντίον του HIV, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1981, να δείξει αλληλεγγύη στους οροθετικούς αλλά και να αποτίσει φόρο τιμής στα θύματα του AIDS.”
Πάρης Τρανός FRCS
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Το Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας & Μικροχειρουργικής Ophthalmica, μέσα από στοχευμένες δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, στηρίζει σταθερά τέτοιου τύπου προσπάθειες που αφορούν την πρόληψη και την ενημέρωση του κοινού.