Τι είναι η δακρύρροια
Δακρύρροια ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται υπερχείλιση δακρύων από τον οφθαλμό. Αν και η αυξημένη ποσότητα δακρύων στο μάτι, από μόνη της μπορεί να φαντάζει μια ασήμαντη κατάσταση, εντούτοις αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα αύξησης του άγχους, αλλά και περιορισμού των δραστηριοτήτων για όσους ασθενείς την βιώνουν καθημερινά.
Θόλωση όρασης, αμηχανία κατά τη διάρκεια κοινωνικών επαφών λόγω των δακρύων που τρέχουν στο μάγουλο, κίνδυνος ατυχήματος κατά την οδήγηση, ερεθισμός του δέρματος της περιοφθάλμιας περιοχής είναι μόνο μερικές από τις καταστάσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά οι ασθενείς με δακρύρροια.
Πώς παράγονται τα δάκρυα;
Τα δάκρυα παράγονται από τον κύριο δακρυϊκό αδένα, που βρίσκεται στην άνω – έξω πλευρά μέσα στον οφθαλμικό κόγχο, αλλά και από άλλους μικρότερους που βρίσκονται στα βλέφαρα και στον επιπεφυκότα του ματιού. Υπάρχει μια συνεχής διαδικασία παραγωγής και αποχέτευσης των δακρύων, ώστε η ποσότητά τους στο μάτι να διατηρείται γενικά σταθερή, μια και τόσο η έλλειψη δακρύων όσο και η περίσσειά τους, δυσκολεύουν την όραση και ενοχλούν τον ασθενή.
Η δακρυϊκή συσκευή
Τα δάκρυα είναι σημαντικά για τη λίπανση της εξωτερικής επιφάνειας του ματιού και απλώνονται ομοιόμορφα χάρη στον βλεφαρισμό. Κατά τη διάρκεια του βλεφαρισμού τα δάκρυα μεταφέρονται στην έσω γωνία του ματιού απ’ όπου και αποχετεύονται. Η δακρυϊκή συσκευή αποχέτευσης των δακρύων ξεκινά από 2 μικρά στόμια, τα δακρυϊκά σημεία, που βρίσκονται στο χείλος του άνω και του κάτω βλεφάρου.
Τα δάκρυα, στη συνέχεια, μέσω των δακρυϊκών σωληναρίων και του ρινοδακρυϊκού πόρου καταλήγουν στη μύτη. Πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αποχέτευσης των δακρύων παίζει ο μυϊκός τόνος των βλεφάρων που αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα της δακρυϊκής αντλίας, βοηθώντας τα δάκρυα να εισέλθουν στη δακρυϊκή συσκευή αποχέτευσης των δακρύων.
Ποια τα σημαντικότερα αίτια της δακρύρροιας;
Ξηροφθαλμία και χρόνια βλεφαρίτιδα, όπως και κάθε άλλη παθολογία της εξωτερικής επιφάνειας του οφθαλμού, αποτελούν συχνές αιτίες δακρύρροιας. Στην περίπτωση της βλεφαρίτιδας, η χρόνια φλεγμονή του βλεφαρικού χείλους και η δυσλειτουργία των μεϊβομιανών αδένων έχουν σαν αποτέλεσμα την παραγωγή «κακής» ποιότητας δακρύων.
Τα κακής ποιότητας δάκρυα εξατμίζονται πιο γρήγορα απ’ ό,τι θα έπρεπε και δημιουργούν ξηροφθαλμία. Η αντίδραση του οργανισμού είναι να παράγει, αντανακλαστικά, περισσότερα δάκρυα κακής ποιότητας. Αυξάνοντας όμως την ποσότητα χωρίς ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας των δακρύων, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος υπερπαραγωγής δακρύων με αποτέλεσμα να ξεπεραστούν οι δυνατότητες του συστήματος αποχέτευσης και τα δάκρυα έτσι να λιμνάζουν στο μάτι ή να ρέουν στο μάγουλο.
Αλλεργίες, χρόνια χρήση οφθαλμικών σταγόνων (όπως π.χ. για την αντιμετώπιση του γλαυκώματος), τριχίαση, αυτοάνοσες ασθένειες είναι κάποιες άλλες αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν δακρύρροια. Αλλαγή της φυσιολογικής ανατομικής θέσης των βλεφάρων αλλά και μείωση του μυϊκού τόνου του σφιγκτήρα μυός, έχουν ως αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία της δακρυϊκής αντλίας. Το εκτρόπιο (όταν το βλέφαρο γυρίζει προς τα έξω), όπως και το εντρόπιο (όταν το βλέφαρο γυρίζει προς τα μέσα) είναι επίσης αιτίες δακρύρροιας.
Απόφραξη της δακρυϊκής συσκευής μπορεί να δημιουργηθεί σε οποιοδήποτε σημείο από την αρχή της (δακρυϊκά σημεία) έως το τέλος της (ρινοδακρυϊκός πόρος). Αποτέλεσμα της απόφραξης του ρινοδακρυϊκού πόρου είναι συνήθως η δακρυοκυστίτιδα που αποτελεί μια μόλυνση του δακρυϊκού ασκού.
Ποιες είναι οι σύγχρονες τεχνικές αντιμετώπισης της δακρύρροιας;
Η θεραπεία της δακρύρροιας εξαρτάται από την αιτία της. Μια μόλυνση ή χρόνια φλεγμονή των βλεφάρων, καθώς και η ξηροφθαλμία, συνήθως αντιμετωπίζονται με τη χρήση κολλυρίων ή και λήψη φαρμάκων από το στόμα, ενώ στην περίπτωση των «κροκοδείλιων δακρύων», μετά από πάρεση του προσωπικού νεύρου, συνιστάται η χρήση Botox στον δακρυϊκό αδένα. Χειρουργική επέμβαση βλεφάρων θα χρειαστεί σε περίπτωση που διαπιστωθεί χάλαση των βλεφάρων ή αλλαγή της σωστής ανατομικής θέσης των δακρυϊκών σημείων.
Σε περίπτωση απόφραξης του ρινοδακρυϊκού πόρου η χειρουργική μέθοδος που προτείνεται είναι η ασκορινοστομία (DCR). Αυτή η χειρουργική επέμβαση δημιουργεί μια νέα δίοδο μεταξύ του δακρυϊκού ασκού και της μύτης, επιτρέποντας στα δάκρυα να παροχετεύονται και πάλι κανονικά. Κάθε απόφραξη ή στένωση του ρινοδακρυϊκού πόρου μπορεί να παρακαμφθεί πλήρως με αυτήν τη χειρουργική επέμβαση, απαλλάσσοντας τον ασθενή από την ενοχλητική δακρύρροια και τις μολύνσεις του οφθαλμού.
Δείτε το video:
Η επέμβαση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί με 2 τρόπους: είτε εξωτερικά (με μία μικρή τομή στο δέρμα), είτε ενδοσκοπικά (από τη μύτη, χωρίς τομή στο δέρμα). Και στις 2 περιπτώσεις δεν χρειάζεται παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο ή την κλινική, ενώ η επέμβαση μπορεί να γίνει είτε με γενική αναισθησία, είτε με τοπική αναισθησία και μέθη. Τα αποτελέσματα της επέμβασης είναι εξαιρετικά με τα ποσοστά επιτυχίας να αγγίζουν το 95%.
Η δακρύρροια αποτελεί ένα πολυσύνθετο πρόβλημα που μειώνει αισθητά την ποιότητα ζωής πολλών ασθενών. Ως εκ τούτου συστήνεται η σωστή και εκτενής κλινική εξέταση από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο, ώστε να εντοπιστεί η ακριβής αιτία και να εκπονηθεί το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο.